s
m®Ë m w c n,
Sambrama Wacana
A. Sambrama Wacana
Sakadi panglimbak
pangajahan basa Bali ring aab jagaté mangkin rumasa ngancan ngamecikang.
Basa Bali sampun ngancan makéh sané ngawigunayang, nénten ring wewidangan
informal kémanten. Silih tunggil kawagedan sané kaplajahin ring widang
pendidikan formal wantah kawagedan mabasa Bali, inggih punika Sambrama wacana.
Sambrama wacana punika wantah bebaosan sané kawedar pinaka panyanggra
sajeroning wénten acara. Sambrama wacana ketah kabaos sambutan ring basa
Indonesia. Ri tatkala ngawéntenin acara majanten panyanggra sané utama inggih
punika antuk bebaosan sané kabaos Sambrama Wacana, antuk punika dahat mabuat
para sisyané uning indik tata cara makarya utawi ngaturang Sambrama Wacana.
1.
Teges Sambrama Wacana
Sambrama Wacana inggih punika
bebaosan sané katlatarang sané daging lan tetueknyané ngenénin indik
nyanggra utawi nyapa para uleman ring sajeroning upacara adat, agama
miwah acara sané lianan.
2.
Tata Cara Maktayang Sambrama Wacana
Wénten
makudang-kudang soroh Sambrama Wacana manut tatacarane maktayang makadi :
Ø Sambrama Wacana
Dadakan, inggih punika ri kala maktayang Sambrama Wacana nénten nganggén téks,
riantukan sang sané nyanggra undangan (sané maktayang Sambrama Wacana)
nadaksara kasudi mangda nyanggra para undangan.
Ø Sambrama Wacana
Kawacen, inggih punika Sambrama Wecana sané sampun kaparidabdabang,
sampun maduwé téks, tur ri kala maktayang Sambrama Wecana ngawacén
téks, riantukan sang sané maktayang Sambrama Wecana punika sampun jangkep
sareng naskah sané jagi kawedarang.
Ø Sambrama
Wacana Kaapalang, inggih punika Sambrama Wecana sané sampun
kaparidabdabang, sampun maduwé teks, tur sampun kaapalang, raris ri kala
maktayang Sambrama Wecana sang sané ngawedar Sambrama nénten nganggén
téks utawi ngawacen téks / lisan.
Ø Sambrama
Wacana Ringkesan, inggih punika Sambrama Wacana sané sadurung kabaktayang
sampun nyiagayang naskahnyané sané marupa sesuratan unteng-unteng Sambrama
Wacana kéwanten.
3.
Wangun Sambrama Wacana
Sajeroning makarya Sambrama
Wacana patut uning indik tata cara ngaryanang Sambrama Wacana punika
sakadi :
a.
Pamahbah
Ring pamahbah lumbrah nguningayang indik:
Ø Pangastuti
utawi pangastawa
Ø Nyinggihang
sang rauh utawi para tamiu
Ø Pangayubagia
Ø Nyinahang
angga
b.
Daging
Daging sambrama wacana kanutang ring
upacara/acara sane kamargiang.
c.
Pamuput
Ring pamuput sambrama wacana ketah nguningayang
indik:
Ø Atur suksma
Ø Atur pangaksama
utawi nglungsur pangampura
Ø parama santih.
4.
Tetikes Sambrama Wacana
Wénten agem-ageman ri kala
maktayang Sambrama Wecana, sané kawastanin tetikes makadi :
a. Wicara inggih punika kawagedan utawi kawikanan
ring sajeroning indik daging bebaosan (penguasaan materi). Rikala maktayang
Sambrama Wacana bebaosane patut manut ring topik
Sambrama Wacana sané kabaktayang, mangdané prasida nudut kayun para uleman sane
miragiang.
b. Wirasa inggih punika kawagedan sajeroning
ngresepang lan ngerasayang daging bebaosan (menghayati). Ritatkala
maktayang Sambrama Wacana kacihnayang antuk pangrasa mangdané para uleman sané
sampun rauh rumasa bagia santukan sampun kasanggra becik.
c. Wiraga inggih punika semita lan laras (gerak
tubuh) sang sané maktayang Sambrama Wacana, mangda anut ring daging sambrama
sané kabaktayang
d. Wirama inggih punika intonasi suara, vokal,
tanjek bebaosan rikala maktayang Sambrama Wacana mangda anut ring punggelan
lengkara, punika sané ngawinan lengut kapiragi olih para uleman sami.
No comments:
Post a Comment